De broeders van de Putselaan

Heftige oorlogsverhalen achter vredig woonproject 

Vorig jaar zomer werd mijn toestemming gevraagd voor het gebruiken van een foto  voor de expositie ‘De St. Franciscus van Assisië Parochie (1902-1977), een katholiek Bolwerk aan het Afrikaanderplein’. Deze week bezocht ik de expositie in LCC ’t Klooster aan het Afrikaanderplein en inderdaad… daar hing mijn foto. De foto betreft de pui van een woonproject voor begeleidend wonen aan de Putselaan. Niets katholiek aan, hoor ik u zeggen. Tot de jaren zeventig was dit echter het adres van het voormalige St. Louis Klooster  Dit klooster behoorde weliswaar niet tot de St. Fransiscus Parochie maar ‘de gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog zijn te ingrijpend om onvermeld te laten’ aldus de begeleidende tekst naast mijn foto aan de rode muur. 

Kloosterhond Bertha                                                                                     Het zijn gebeurtenissen die ik twee jaar geleden afdeed in vijf of nog wat zinnen. De expositie vertelt het verhaal van broeder Mol, in 1940 net afgestudeerd van de kweekschool in Brabant. Op 10 mei 1940 hoorde hij het dreunen van de Duitse bommen in de Waalhaven en ziet hij Nederlandse soldaten over de Putselaan strompelen richting het Afrikaanderplein . ‘Een armoedig zootje’ aldus Mol.  Inmiddels stapten Duitse parachutisten op de Maashaven uit de tram, zo lees ik enigszins verbaasd verder. Kort daarop sneuvelden bij een vuurgevecht voor de deur van het klooster de eerste Duitse soldaten. De Duitsers belden daarop keurig aan bij het klooster. Tot verbazing van Broeder Mol en ondergetekende. De broeders deden de deur echter niet open; ze verschansten zich in de kelder. Verraden door het geblaf van hun eigen kloosterhond Bertha (een Duitse herder??) openden de Duitsers de kelderdeur en wierpen in paniek een handgranaat naar binnen.  ‘Zo veel mannen, daar moet wel een Nederlandse soldaat tussen zitten’ zo analyseert broeder Mol achteraf de gedachten van de Duitsers.  De oorlog was nog maar enkele uren begonnen.

Gedood door - eigen - Hollands vuur                                                                               Een aantal broeders was er vanwege dit incident slecht aan toe. Broeder Libertus Markies en de hond Bertha overleefden de granaatinslag niet. De Duitse soldaten dwongen de overlevenden de dode en gewonde Duitse soldaten van de straat te halen. Zonder armband van het Rode Kruis een levensgevaarlijk opdracht. De Putselaan lag immers midden in de vuurlinie. Broeder Schuurmans en broeder Koppe werden dan ook direct geraakt en gedood door Hollands vuur. De Nederlandse soldaten zagen de broeders aan voor verklede Duitse soldaten. Mol zelf raakt zwaargewond en werd overgebracht naar het Zuider Ziekenhuis. Later keerde hij terug naar de Putselaan. Op een plaquette aan de gevelmuur op de Putselaan staan nu nog de namen van de omgekomen broeders te lezen. De expositie die duurt tot en met 21 maart aanstaande geeft overigens niet alleen een interessant beeld van de geschiedenis van  de parochie aan het bekende Rotterdamse plein maar laat ook unieke foto’s zien van de roerige geschiedenis van Rotterdam-Zuid. Foto’s van Herman Goering in het Zuiderziekenhuis, het eerste veld van Feyenoord, het roemruchte buurthuis Sarto en  stakers op het Afrikaanderplein in 1979. De winter duurt nog maar even. Maar lang genoeg om bij ’t Klooster (Afrikaanderplein 7) naar binnen te wandelen.     

Dóen!

Meer verhalen lezen van turboblogger René Hoeflaak over de Rotterdamse geschiedenis? Klik hier... Zijn vorige bijdrage aan Stadslog staat hier!